Zo maak je seksueel misbruik bespreekbaar zonder angst of oordeel

Hoe je kunt luisteren, steunen en een veilige ruimte kunt bieden

Verjaardagsfeest

Gisteren was ik op een verjaardagsfeest van een vriendin. Natuurlijk ontmoette ik nieuwe mensen. Vaak begint zo’n gesprek met de vraag: ‘Wat doe jij in het dagelijks leven?’

De eerste vrouw die ik sprak ontmoette ik bij de taart en thee. Ze werkte met familieopstellingen in groepen en vroeg of ik het fenomeen kende.

‘Ja, ik gebruik het ook, maar meestal als tafelopstelling.’

Toen kwam de onvermijdelijke vraag: ‘Wat doe jij eigenlijk?’

Ik vertelde dat ik traumacoach en schrijver ben en dat ik een boek heb geschreven over seksueel misbruik, gebaseerd op mijn eigen verhaal.

Ze reageerde direct. Jaren geleden had ze in de vrouwenbeweging gewerkt en gezien hoe vaak seksueel misbruik voorkwam. Vrouwen kwamen samen, deelden hun ervaringen en zochten naar manieren om verder te gaan. Ons gesprek stokte toen de tafels aan de kant moesten om te dansen.

Later, tijdens de borrel, ontmoette ik een tweede vrouw. Ook haar vertelde ik over mijn boek. Ik deelde hoe mensen meestal reageren:

‘De helft kijkt naar de grond en weet niets te zeggen. De andere helft kijkt me aan en zegt: “Ik heb het ook meegemaakt.” En dan komt er een verhaal.’

Deze vrouw keek me aan en zei: ‘Ik heb geen verhaal. Ik heb nergens last van gehad.’

Maar na een korte stilte begon ze toch te vertellen.

Toen ze een klein meisje was, had een man haar betast. Ze had het haar vader meteen verteld. Haar vader was aan het vissen, maar zonder aarzeling borg hij zijn hengel op, zette haar in de auto en reed naar het politiebureau.

Op het bureau vertelde hij wat er was gebeurd. Hij kende de man en wist zijn adres. De politie vroeg het meisje om haar verhaal te doen. Toen bleek dat er al vaker meldingen over deze man waren geweest. Hij werd opgepakt en berecht.

Ze keek me weer aan en zei: ‘Ik heb er nooit problemen van gehad.’

‘Dat komt waarschijnlijk omdat je vader zo goed reageerde,’ zei ik. ‘Hij luisterde, nam je serieus en bleef rustig. Veel ouders raken overstuur of boos, en dat kan een kind het gevoel geven dat het zijn of haar schuld is. Maar jouw vader handelde direct en zonder verwijten. Daardoor kon jij verder zonder trauma.’

Ze glimlachte. ‘Dus ik had tóch een verhaal, maar gelukkig één dat goed afliep.’

Later, aan het eind van de avond, kwam de eerste vrouw die ik had gesproken naar me toe. Ze omhelsde me en zei: ‘Dank je voor het fijne gesprek. Hopelijk komen we elkaar weer eens tegen.’

Seksueel misbruik: we kunnen het bespreken

Dit feest leerde me opnieuw dat seksueel misbruik een onderwerp is dat je kunt bespreken – mits je met de emoties om kunt gaan die het oproept. Voor slachtoffers is het belangrijk om enige verwerking te hebben, of te praten met iemand die het aankan.

Als iemand jou zijn of haar verhaal toevertrouwt, reageer dan zoals de vader in dit verhaal:

• Blijf rustig en luister.

• Oordeel niet en stel open vragen.

• Maak geen verwijten, maar benadruk dat het niet de schuld van het slachtoffer is.

• Vraag wat de ander nodig heeft.

• Laat weten dat je het moedig vindt dat ze het deelt.

• Bied steun zonder te forceren.

Wil jij leren hoe je met jouw verhaal om kunt gaan? Hoe je het een plek kunt geven of bespreekbaar kunt maken? Neem contact met me op. Als traumacoach en schrijfcoach help ik je graag op weg. Je hoeft het niet alleen te doen.

Wil je reageren op bovenstaande? Scrol dan naar beneden om je reactie achter te laten. Heb je mijn hulp nodig of heb je een vraag?

Vul dan hier het contactformulier in.

Ans Breetveld